Yurtiçi Marka ve Patent Tescilleme

MARKA;

Marka, bir işletmenin mal veya hizmetlerini bir başka işletmenin mal veya hizmetlerinden ayırt etmeyi sağlaması koşuluyla kişi adları dahil, özellikle sözcükler, şekiller, harfler, sayılar, malların biçimi veya ambalajları gibi çizimle görüntülenebilen veya benzer biçimde ifade edilebilen, baskı yoluyla yayınlanabilen ve çoğaltılabilen her türlü işaretleri içerir.

Markanın korunması bir iş modelinin ya da ürünün geliştirilmesi aşamasından itibaren önemsenmesi gereken bir husustur. Sınai bir hak olan markanın korunması ise tescil ile mümkündür. İleri de olası marka ihlallerinde marka hakkının ileri sürülmesi, tecavüzün durdurulması, önlenmesi ve giderilmesinin talep edilmesi, tazminat talep edilmesi, marka hakkını ihlal eden kişiler hakkında ceza soruşturması başlatılmasının talep edilmesi, taklit ürünlere karşı markanın korunması, com.tr uzantılı domain alınması gibi pek çok hususta marka tescili önem arz etmektedir. Tescilsiz markalar için ise sadece haksız rekabete ilişkin olarak dar bir korumadan yararlanma mümkün olabilmektedir.

Ayırt edici olması koşuluyla her türlü işaretin marka olarak tescil edilmesi mümkündür. Açık ve kesin olarak anlaşılmasını sağlayabilecek şekilde sicilde gösterilebilir olması şartıyla kişi adları dahil sözcükler, şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler ve malların veya ambalajlarının biçimi olmak üzere her tür işaretten oluşabilir. Ayırt edici nitelik, bir işaretin herhangi bir sebeple diğerlerinden farklı olmasını sağlayan özellikleri ve ögeleri ifade eder. Bir işaret ya başlangıçtan itibaren ayırt edicidir veya zamanla kullanılarak, yatırım yaparak, yani ilanlar, reklamlar tanıtıcı programlar, kampanyalar ve yerleştirici çalışmalarla bu niteliği kazanabilir.

Günümüzde gerçek kişi adları, soyadları, takma adları marka olarak tescil edilebilmektedir. Yine 10 Ocak 2017 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Sınai Mülkiyet Kanunu ile markanın tescile uygun ve sicilde gösterilebilir bir halde olması halinde seslerin dahi tescilinin önü açılmıştır. Kanun’un kabulünden önce tek rengin tek başına ayırt edici olmaması ve herkes tarafından kullanılabilir olması nedeniyle soyut renklerin tek başına tescili mümkün kılınmamıştır. Ancak yeni Kanun’da renk kombinasyonlarının yanında renklerin de tek başına tescil edilebilirliği kabul edilmiştir. Marka ile özdeşleşmiş sloganlar, mal ya da ambalaj biçimleri de marka olarak tescil edilerek koruma altına alınabilmektedir.

PATENT;

Patent, buluş sahibinin , buluş konusu ürünü 3. kişilerin belirli bir süre üretme, kullanma, satma veya ithal etmesini engelleme hakkı olan belgedir. Buluşu yapılan neredeyse her şey patent koruması kapsamına dahildir. Buluşu yapılan bir ürün ya da sistemin bütün hakları patent sahibine ait olur ve ondan izinsiz kullanılamaz.

Patent, ürün veya buluş sahibine, icat ettiği ürünün satışı, pazarlanması, çoğaltılması, bir benzerinin üretilmesi gibi alanlarda ayrıcalıklar getiren resmi bir belge ve unvandır.

Makineler, araçlar, aygıtlar, kimyasal bileşikler ve işlemleri ile her türlü üretim yöntemleri, patent korumasının kapsamındadır.

Patent Yasalarının amacı; buluş yapmayı, yenilikleri ve yaratıcı fikri faaliyetleri teşvik etmek için gerekli olan korumayı ve buluşlarla elde edilen teknik çözümlerin sanayide uygulanmasını sağlamaktır. Verilen patentler ve bunların sanayide uygulanması ile teknik, ekonomik ve sosyal ilerlemenin gerçekleşmesi sağlanır. Sanayi alanında gelişmiş ülkelerde verilen patent sayılarının yüksekliği bu düşüncenin doğruluğunu kanıtlamaktadır.

Bulduğumuz ürünün veya yöntemin, her ne ise, buluş basamağı içerip içermediğini anlamak için kullandığımız kriter şöyle izah edilebilir;

Her buluş teknik bir probleme çözüm içermektedir. Her buluşçu da böyle bir probleme çözüm öneren kişi olarak karşımıza çıkmaktadır. İşte bu önerilen çözüm, tekniğin bu alanında uzman bir kişiye aşikar bir çözüm ise buluş aşaması içermediği kabul edilir ve patent alamaz.

Buluş niteliğinde olmadığı için Kanun Hükmünde Kararname kapsamı dışında kalanlar;

1. Keşifler, bilimsel teoriler, matematik metotları
2. Zihni, ticari ve oyun faaliyetlerine ilişkin plan, usul ve kurallar
3. Edebiyat ve sanat eserleri, bilim eserleri, estetik niteliği olan yaratmalar, bilgisayar yazılımları
4. Bilginin derlenmesi, düzenlenmesi, sunulması ve iletilmesi ile ilgili teknik yönü bulunmayan usuller
5. İnsan veya hayvan vücuduna uygulanacak cerrahi ve tedavi usulleri ile insan, hayvan vücudu ile ilgili teşhis usulleri

Bu maddenin birinci fıkrâsının (e) bendindeki hüküm bu usûllerin herhangi birinde kullanılan terkip ve maddeler ile bunların üretim usullerine uygulanmaz.

Patent verilerek korunamayan buluşlar;

• Konusu kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı olan buluşlar.
• Bitki veya hayvan türleri veya önemli ölçüde biyolojik esaslara dayanan bitki veya hayvan yetiştirilmesi usulleri.